به نقل از «مشرق»

گزارش میدانی از پدیده مانکن‌های زنده در مراکز پخش مانتو

تاریخ انتشار: ۲۲ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۴۸۵۸۲

برای پیدا کردن سرنخ تازه از پشت پرده مدهای غیرمتعارف مانتو، این بار به مراکز فروش عمده مانتو می رویم که با پدیده مانکن های زنده مواجه می شویم.

به گزارش مشرق، «هر وقت قرار باشد برای خرید مانتوهای مغازه به مراکز پخش عمده مانتو برم، نامزدم را نمی‌برم. چون هر وقت با هم رفتیم دعوامون شده! » به خانمی جوان که کمی آن طرف‌تر در حال مرتب کردن مانتوها است، اشاره می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

صاحب مغازه از آن پسرهای ژیگول امروزی است. با نامزدش مغازه را می‌چرخانند. حجاب نامزدش هم تعریفی ندارد. راستش از شل حجاب هم گذشته.

مصائب ومشکلات پوشاک بانوان و اوضاع اسف بار مانتوهای موجود در بازار، بارها و بارها پای خبرنگاران را به بورس فروش مانتو باز کرده تا ببینند در این آشفته بازار چه خبراست و به قول قدیمی‌ها کت تن کیست؟ ما هم این بار برای پیدا کردن سرنخ جدیدی از پشت پرده مانتوهای نامتعارف به فروشگاه‌های عرضه مانتو می‌رویم.
اما این بار حرف‌های تازه‌ای می‌شنویم. نه از یک مغازه دار. از زبان چند نفرشان می‌شنویم.

اولی‌اش پسر جوانی است که از او می‌پرسم چرا بانامزدتان نمی‌روید؟ که جوابش این جمله است: «خودتون باید برید و ببینید!» معذب می‌شود برای گفتن دلیلش. مِن مِن می‌کند. نامزدش که تا آن لحظه فقط شنونده است جلو می‌آید و می‌گوید:« خلاصه اش را بهتان بگویم؛ بسیاری از مراکز فروش عمده مانتو، مانکن زنده دارند با ظاهر زننده!»

داستان این مانکن‌های زنده را از زبان چند مغازه دار دیگر هم می‌شنویم. یکی‌شان فروشنده یک فروشگاه بزرگ در هفت تیر است که دل پری دارد و می‌گوید چرا خبرنگارها سراغ عرضه‌کننده نهایی مانتو برای تهیه گزارش می‌آیند؟شاکی است و می‌گوید:«ما مانتوهایمان را از فروشگاه‌های پخش عمده مانتو می‌گیریم. مانتو جای دیگر طراحی می‌شود. جای دیگر تولید عمده می‌شود. از آن‌ها بپرسید که با طراحان در ارتباطند. تازه در این مراکز فروش عمده با روش‌های دیگری مد را در جامعه ترویج می‌کنند!»

به گفته فروشندگان مانتو،بسیاری از مراکز عرضه عمده مانتو، مانکن زنده دارند با ظاهر زننده!

*خبرنگار در نقش مغازه دار تازه کار

حرف‌های این فروشنده سن و سال دار هم به همان مانکن‌های زنده مراکز پخش عمده مانتو می‌رسد و اینطور می‌شود که در یکی از روزهای گرم تابستانی به جای مانتوفروشی‌های بر خیابان، رد مراکز پخش عمده را می‌گیریم و به خیابان‌ها و کوچه‌های فرعی خیابان مفتح می‌رسیم، البته مجبور می‌شویم در کسوت مغازه دار تازه واردی ظاهر شویم که قرار است برای فروشگاه تازه افتتاح شده‌اش مانتو بخرد. اگر می‌گفتیم خبرنگار هستیم ممکن بود اطلاعات کف میدان را با سانسور تحویل‌مان دهند یا اصلاً تحویل‌مان نگیرند و رد گم کنی جوابگوی ما باشند.

این روزها معضل مانتوی بانوان فقط جلوباز بودنش نیست.

* مانتو یا بلوز مسأله این است!

در کوچه رضوی خیابان مفتح جنوبی دو ساختمان معروف پخش عمده مانتو وجود دارد؛ ساختمان‌هایی که هر کدام پنج شش طبقه هستند و در هر طبقه دو واحد بزرگ البته با کاربری تجاری وجود دارد. یکی از ساختمان‌ها را انتخاب می‌کنیم و وارد اولین مزون پخش عمده مانتو می‌شویم.در مراکز پخش عمده مانتو جمله «این چنده؟» معنی ندارد. چون اصلاً جواب مشتری‌هایی که به دنبال مانتوی تک هستند را نمی‌دهند.
راستش فکر نمی‌کردیم حرف فروشنده‌ها ب بسم الله در اولین مزون تعبیر شود. به محض ورود، خانمی با ظاهری آرا بیرا کرده و هفت قلم آرایش و بدتر از همه بدون حجاب جلو می‌آید و خوشامد می‌گوید.
چهار طرف فروشگاه رگال مانتوهای عجیب و غریب خودنمایی می‌کند. البته اگر بشود نامشان را مانتو گذاشت. از شواهد پیداست که این روزها معضل مانتوی بانوان فقط جلوباز بودنش نیست. آپشن‌های تازه‌ای به مشکلات اضافه شده و مهم‌تر از همه آنکه طراحان پوشاک بانوان به صورت کاملاً زیرپوستی و عامدانه در حال حذف مانتو از سبد پوشاک بانوان جامعه اسلامی هستند و اوضاع مانتوها طوری پیش می‌رود که باید بدون اغراق، عنوان بلوز زنانه را رویشان گذاشت نه مانتوهای زنانه.

*تن خور همه مدل‌ها را همین جا تن خودم ببینید

بفرمایید خانم! با این جمله بیرون می‌آیم از چون و چرای دنیای مانتوهای نامتعارف و با اعتماد به نفس می‌گویم: «برای فروشگاه تازه افتتاح شده مانتو می‌خواهم!» همین جمله کافیست برای شروع بازاریابی دختر جوان؛ «باید از هر مانتو یک سری بردارید. جدیدترین مدل‌های مانتو که توسط معروف‌ترین طراحان، طراحی و تولید می‌شود در این مزون موجوده. تن خور همه کارها را هم می‌توانید تن خودم ببینید.»
توضیحات خانم به ظاهر فروشنده هنوز تمام نشده که دو مرد جوان همزمان وارد مزون می‌شوند و فروشنده بدون هیچ تغییری در پوشش، بعد از استقبال گرم همان توضیحات را البته با آب و تاب بیشتر برای دو مرد که می‌گویند از شهر کرمان برای خرید مغازه‌شان آمدند، می‌دهد.

*بازاریابی به سبک مانکن‌های زنده
سرمان را گرم می‌کنیم به تماشای مانتوها که خیلی زود دستمان می‌آید چرا فروشنده جوان مغازه گفته بود من با نامزدم برای خرید مانتو به ساختمان‌های توزیع عمده مانتو نمی‌روم! دختر جوان در کسوت مانکن زنده بعد از یک گپ و گفت گرم و صمیمی با دو مرد خریدار دست به کار می‌شود. چهار مدل مانتو را انتخاب می‌کند و همان جا در مزون، یکی یکی مانتوها را می‌پوشد. قدم می‌زند و بعد از یک چرخ کوتاه همانجا مانتوی قبلی را در می‌آورد و مانتوی دیگر را تن می‌کند؛ یک نمایش شرم‌آور برای جذب مشتری.

در همین بین، توضیحات در خصوص تبلیغ جنس و کیفیت پارچه مانتو و پرطرفدار بودنش در میان دختران جوان را هم چاشنی می‌کند. ما هم ژست مغازه داری که می‌خواهد بهترین مانتوها را برای مغازه‌اش انتخاب کند می‌گیریم و کمی آن طرف‌تر نظاره‌گر این نمایش عجیب می‌شویم. بعد از بیست دقیقه، بازایابی با چاشنی عرضه جنسی با موفقیت انجام می‌شود. دو مرد جوان با یک فاکتور بلندبالا و خرید همه مدل‌های پیشنهادی مانکن زنده در مزون، دست پر بیرون ‌می‌روند تا این مانتوها در مغازه مانتوفروشی شهرکرمان به دست دختران کرمانی هم برسد.

روش مانکن‌های به ظاهر فروشنده یکسان است

*وقتی برای فروش بیشتر در حجب و حیا تخته می‌شود

حالا پای ما که آمده‌ایم از پشت پرده مدهای جدید مانتو سرنخ تازه‌ای به دست بیاوریم به یک ماجرای دیگر هم باز می‌شود؛ ماجرای مانکن‌های زنده در مراکز فروش عمده مانتو. دختران جوانی که حاضرند برای دریافت پورسانت بیشتر و ترویج پوشش‌های خاص، در حجب وحیا را تخته و خودشان را عرضه کنند تا مانتوهای بی‌در و پیکری که اسمش را مد جدید می‌گذارند با روشی جدید ترویج پیدا کند و به مغازه‌های فروش مانتو برسد و روی تن زنان و دختران ایرانی بنشیند.

*دنبال دردسر نمی‌گردیم مانکن نداریم
شاید یک مزون و مانکن زنده‌اش نتواند تأییدیه کافی برای وجود این پدیده؛ یعنی مانکن زنده در مراکز پخش عمده مانتو به ما بدهد. اینطور می‌شود که عزم‌مان را جزم می‌کنیم تا به فروشگاه‌های دیگر هم برویم و با یک تیر دو نشان بزنیم. اول پیدا کردن ساز وکار ورود مد جدید مانتو به بازار و بعد هم پدیده مانکن‌های سیار و البته که بعد از مدت کوتاهی دست‌مان آمد که پدیده دوم با پدیده اول به طرز عجیبی در ارتباط تنگاتنگ است.
دومین مزون فروش عمده مانتو در نامتعارف بودن مانتوها از اولی جلو می‌زند. اما از مانکن زنده خبری نیست. فروشنده آقایی میانسال است. دوباره از همان ترفند استفاده می‌کنم وخودم را خریدار عمده مانتو جا می‌زنم و می‌گویم:«شما از این مدل‌ها، همین خانم‌هایی که مانتوها را تنشان می‌کنند ندارید؟»

فروشنده اشاره می‌کند به تلویزیون بزرگی که روی یکی از دیوارها نصب شده و ادامه می‌دهد:«دنبال دردسر نمی‌گردیم خانم! یک بار به خاطر این مانکن‌های زنده، که هم فروشنده‌اند هم مانکن پلمب شدیم. تن خور هر مانتویی را که می‌خواهید می‌توانید روی صفحه تلویزیون تن مانکن‌ها ببینید.» منظورش فیلم‌هایی است که در آن مانکن‌ها مدل‌های مانتوی مغازه را پوشیده‌اند و از آن‌ها فیلمبرداری شده است. فروشنده کمی عصبانی است. از او می‌پرسم پلمب برای چی؟ می‌خواهم بدانم دلیل پلمب مانکن‌های زنده جوانند یا مانتوهای نامتعارف. به سؤال‌مان پاسخ دندان‌گیری می‌دهد؛ «بله. ممنوع است. اما هنوز هم بسیاری از مزون‌ها برای تبلیغ بیشتر و فروش بیشتر مدل می‌آورند.»

*اینجا مرکز عرضه مانتوهای نامتعارف به سراسر ایران است
از پاگرد طبقه اول که خودمان را می‌رسانیم به طبقه دوم، در راهروی تنگ و ترش ساختمان با چند مرد جوان مواجه می‌شویم با یک بغل مانتوی بسته‌بندی شده دست هر کدام. با هم گرم صحبت هستند و از لهجه‌شان پیداست که از شهرهای شمالی ایران برای خرید به مراکز عمده فروش مانتو آمده‌اند. آن مرد فروشنده راست می‌گفت که چرا سراغ عرضه‌کننده نهایی می‌آیید و بروید سراغ مراکزتوزیع عمده مانتو! گویا جدیدترین مدل‌های مانتو بعد از تولیدی‌ها به این مزون‌ها می‌آید و از اینجا در فروشگاه‌های عرضه مانتو به سراسر کشور توزیع می‌شود. خودمانی‌اش را قرار باشد بگوییم باید گفت مراکز پخش عمده مانتو محل توزیع مانتوهای نامتعارف بانوان هستند. از جلوباز و حریر و شیشه‌ای تا مانتوهایی که اسماَ مانتو هستند و رسما بلوز.

*از روش مانکن‌های فروشنده تا بازار داغ بلوزهای مانتونما با شلوارهای کوتاه

برای تکمیل تحقیقات میدانی وارد مزون بعدی می‌شویم. موزیک با صدای بلند در حال پخش است و مزون سه فروشنده آقا دارد و یک مثلاً فروشنده خانم! اینجا دوباره چشم‌مان به جمال ناموجه یکی دیگر از مانکن‌ها روشن می‌شود. دختری جوان کاملاً بدون حجاب و با پوششی زننده. مزون شلوغ است و چند نفری در حال تماشا و پسند مانتوها هستند. خانم مانکن هم در حال بازاریابی است. اینجا روش مانکن‌های به ظاهر فروشنده یکسان است؛
بی‌قیدی، اختلاط و ابراز اندام جنسی، ترویج رفتارها و پوشش غیراخلاقی برای فروش بیشتر و متقاعد کردن مشتری‌هایی که از شهرستان برای تأمین مانتوهای مورد نیاز به مراکز پخش عمده مانتو می‌آیند. خودمان را سرگرم دیدن مانتوها می‌کنیم. بازار بلوز شلوارهای یک شکل و ست‌های سه تکه که اغلب، شلوارهایشان کوتاه است و یک بلوز و یک کت خیلی کوتاه دارند داغ داغ است. مانتوهای بلند هم یا انقدر پارچه‌های نازکی دارند که بدن نما هستند یا کنار مانتو برش‌هایی دارد که گاهاً تا بالا تنه می‌آید.

داشتن مانکن-فروشنده مجاز نیست

*این درآمدها برکت ندارد

تحقیق میدانی ادامه دارد. برای رسیدن به نتیجه باید قید وقت و زمان را بزنیم و به بازدید از پنج شش فروشگاه بسنده نکنیم. تا طبقه پنجم ساختمان می‌رویم. در این ساختمان ده واحدی تقریباً نیمی از مزون‌ها مانکن-فروشنده دارند با روش یکسان. گفتن از مانتوها هم که تکرار مکررات است.
مقصد بعدی ساختمان دیگری است در کوچه رضوی، خیابان مفتح جنوبی. با همان دست فرمان وارد می‌شویم و خودمان را مغازه دار تازه کار جا می‌زنیم، شاید اطلاعات دقیق‌تری از کف میدان بگیریم.
از صحبت‌های مرد مزون دار این طور بر می‌آید که داشتن مانکن-فروشنده مجاز نیست و حتی صابون پلمب به در بعضی از مزون‌ها که از مانکن استفاده کردند و اداره اماکن دست‌شان را خوانده، خورده است.
این مرد فروشنده به نکته جالبی در مورد مانکن‌ها اشاره می‌کند؛ « این خانم‌های جوان حیا و عفت خودشان را به تاراج می‌گذارند برای فروش بیشتر. چه ارزشی دارد!‌

ای کاش صاحب مغازه و کارفرما به این فکر می‌کرد پولی که این خانم‌های جوان از راه غیرشرعی و دور از عرف به دست می‌آورند برکتی ندارد. اصلاً این پول حلال نیست. من با چشم خودم دیدم که این خانم‌ها چطور به پسرهایی که از شهرهای دیگر برای خرید می‌آیند درباغ سبز نشان می‌دهند تا طرف به مزون دیگری نرود و از آن‌ها خرید کند. خدا نکند که یک روزی درآمد مغازه من با این روش بالا برود.»

*تولیدات ما برای خانم‌های مسن است!
در یکی دیگر از مزون‌ها اما مانتوها سر وشکل بهتری دارد. اغلب مانتوها بلند است و دکمه دار. اما مدل‌ها راست کار خانم‌های ۵۰، ۶۰ ساله است و شاید کم دختر جوانی پیدا شود که این مدل دوخت را قواره تنش کند. همین نکته را از فروشنده می‌پرسیم و درجواب می‌گوید: « تولیدات ما برای خانم‌های مسن است! » و در جواب این جمله که چرا طراحان آنقدر خلاقیت ندارند که مانتوهایی پوشیده اما جوان پسند طراحی کند می گوید:« این سوال را از من نپرسید. شاید طراحان و متولیان کارگروه مد و لباس وزارت ارشاد باید جوابگو باشند که چرا طراحان نمی توانند مانتوهایی را طراحی کنند که هم جوان پسند باشد هم با شرع و عرف ما سازگار.»

*بساط مانکن فروشنده ها جمع می شود؟

در ساختمان دوم هم اوضاع مثل ساختمان اول است. از ۱۲ واحد تجاری تقریبا بیش از یک سوم واحدهای توزیع مانتو، مانکن زنده دارند و این سوال مطرح است که آیا متولیان اداره اماکن یا اتحادیه پوشاک نظارتی بر این مراکز و این روش فروش دارند؟ در واقع در این مراکز مانتوی نامتعارف توسط مانکن- فروشنده ها تبلیغ و ترویج می شود.

هر مد جدید و نامتعارف مانتو که وارد بازار عرضه می شود پروسه پیچیده ای را طی می کند

*پشت پرده مدهای جدید مانتو

گذشته از این، صحبت های مزون داران نشان می دهد که هر مد جدید و نامتعارف مانتو که وارد بازار عرضه می شود پروسه پیچیده ای را طی می کند. قبل از هر چیز مزون های زیرزمینی، لاکچری و البته بدون مجوز مد جدید مانتو را که هیچ تناسبی با فرهنگ و شرع و عرف ما ندارد و طراحش هیچ عرق ملی و دینی و وطنی ندارد، با قیمت های بالا تولید می کند، به افراد خاص می فروشد.

صفحات خاص در فضای مجازی و مانکن ها این مد جدید را به صورت تدریجی در چشم مردم عادی جلوه می دهند و تبلیغش را می کنند. به صورت زیرپوستی تقاضا برای چنین مانتوهایی وارد بازار می شود. در مرحله بعد طراحان شروع به کپی از مدل اولیه با تغییرات جزیی می کنند و خلاصه چند ماه طول می کشد و یک باره چشم باز می کنیم و می بینیم که همه بازار پر شده از مانتوهایی که به همه چیز شبیه است جز مانتو و رفته رفته یک روز دکمه اش آب می رود و یک روز قدش.

حالا در این زنجیره علت ومعلولی وار، متولیان و مسئولان از کارگروه مد و لباس وزارت ارشاد گرفته تا طراحان اتحادیه پوشاک کجای این بازی که گردانندگانش کار خود را خوب بلدند و هر سال با یک مد جدید و نامتعارف، بازار را قبضه می کنند، ایستاده اند؟

منبع: فارس

منبع: مشرق

کلیدواژه: قیمت حجاب و عفاف مانکن پوشاک پشت پرده مدل فروشنده حجاب کشف حجاب وزارت ارشاد اداره اماکن اتحادیه ایران خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت مانتوهای نامتعارف مراکز فروش عمده مانکن های زنده مانکن فروشنده فروش بیشتر جدید مانتو مانکن زنده مزون ها برای فروش برای خرید مغازه دار مانکن ها پشت پرده مد جدید خانم ها دو مرد مدل ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۴۸۵۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وضعیت سنجش رسانه‌های خدمت عمومی در ایران

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، سنجش رسانه‌ها، عنوان عامی است که به بررسی عملکرد، ارزیابی و نظارت بر فعالیت‌های سازمان رسانه‌ای در طیف گسترده‌ای از موضوعاتی، چون محتوا، نیروی انسانی، امکانات فنی، افکارسنجی مخاطبان، تاثیر رسانه‌ها و ... اطلاق می‌شود، سنجش‌ها به منظور ارائه بازخورد و پیشنهاد به رسانه‌ها برای بهبود عملکرد و افزایش کیفیت محتوا انجام می‌شود و به صورت مستمر و موردی، انحراف از معیار‌ها و شاخص‌های تعیین شده را گوشزد می‌کند و ضمن تذکر ایرادها، راهکار‌هایی برای تحقق وضعیت مطلوب به دست می‌دهد.

دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در گزارشی با عنوان «گزارش نظارتی واکاوی وضعیت سنجش رسانه‌های خدمت عمومی در ایران؛ مطالعه موردی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران» بیان می‌کند که رسانه‌ها نقش مهمی در شکل‌دهی به نظر‌ها و عقاید عمومی و حتی سیاست‌ها و تصمیمات عمومی دارند. از این منظر همواره سنجش رسانه‌ها برای اطمینان از شفافیت، دقت و صحت اطلاعات آنها ضروری است. با مفروض دانستن ارائه اطلاعات صحیح و شفاف، رسانه‌ها این امکان را به شهروندان می‌دهند تا تصمیم‌گیری‌های خود را درست و براساس اطلاعات کافی اتخاذ کنند. از دیگر سو همین رسانه‌ها ممکن است در انتشار اخبار، تحلیل‌ها و نقدها، اشکال‌هایی داشته باشند، سنجش رسانه‌ها کمک می‌کند تا این اشکالات شناخته شده و به‌موقع راهکار‌های مناسب برای رفع آنها ارائه شود؛ ضمناً این کار، سبب می‌شود تا فرایند تصمیم‌گیری و عملکرد رسانه‌ها قابل‌اعتماد و شفاف‌تر شود که این مهم ارتقای سطح اعتماد عمومی به رسانه‌ها را دربردارد؛ سنجش رسانه‌ها به‌طورکلی می‌تواند با شناسایی نقاط ضعف و نیاز‌های رسانه، زمینه برنامه‌ریزی مناسب برای بهبود عملکرد آنها را فراهم آورد. 

* پژوهش‌های متمرکز بر سنجش «صدا و سیما»

این گزارش توضیح می‌دهد که در ایران مراکز مختلفی به پژوهش‌های مرتبط با سنجش رسانه‌ها (اعم از رسانه‌های خدمت عمومی، خصوصی و...) مشغول هستند و برخی از نتایج آن در قالب مقالات و گزارش‌های پژوهشی منتشر می‌شود؛ کوشش این گزارش، شناسایی ابزار، روش‌ها و ابعاد مختلف سنجش‌های مرتبط به رادیو- تلویزیون خدمت عمومی ست و از این منظر پژوهش‌های متمرکز بر سنجش «صدا و سیما» را دست‌مایه مطالعه قرار داده است؛ مرحله نخست با شناسایی مراکز متولی این امر آغاز شده و مراکزی درون صدا و سیما و بیرون از آن مورد بررسی قرار گرفته‌اند که مأموریت و هدف اصلی آنها سنجش رسانه صدا و سیماست و یا بسته به تقاضا و امکاناتشان، عهده‌دار انجام سنجش از جهات مختلف (مخاطب، محتوا و ...) بوده‌اند. 

این گزارش توضیح می‌دهد که اطلاق محرمانگی به اغلب سنجش‌ها نیز موجب برچسب‌هایی نظیر؛ عدم اعتبار و روایی ابزار و روش‌های سنجش، مُهمل خوانده شدن داده‌ها و نتایج شده است

در این گزارش تلاش شده است که با توجه به تکثر مفاهیم این حوزه و طیف وسیعی از واژگان نظیر نظارت، ارزیابی، سنجش، پایش، ارزشیابی، افکارسنجی، مخاطب‌سنجی، تحلیل محتوا، رصد و... که هرکدام ناظر بر بعد و شاخص خاصی از این موضوع هستند، تصویری از کاربرد این کلمات در منابع علمی حوزه ارتباطات و رسانه (با تفکیک از سایر مطالعات مدیریت سازمان‌های غیررسانه‌ای) ارائه شود و واژه «سنجش» را به‌عنوان واژه اصلی برگزیده است و کاربرد سایر واژگان و معنای آن در مطالعات حوزه رسانه را نیز مشخص کرده است. 

* محرمانگی نتایج سنجش‌ها

این گزارش ادامه می‌دهد که حاصل شناسایی مراکز عهده دار سنجش و یا مرتبط با امر سنجش رسانه‌ها و نیز گفتگو با مدیران در مورد تحقیقات مرتبط، ابعاد، روش‌ها، ابزار و نتایج، مشخص کرد به‌دلیل محرمانگی، جزئیات و نتایج اغلب «سنجش»‌های انجام شده، برای غیر از رؤسای سازمان صدا و سیما و سفارش‌دهندگان طرح‌ها؛ مردم، پژوهشگران و حتی مراکز و نهاد‌های همسو یا همکار در این حوزه غیرقابل دسترس است و علی‌رغم انباشت سرمایه انسانی، امکانات کمک‌کننده یا بانک اطلاعات قوی در این مراکز، به یافته‌ها و نتایج این سنجش‌ها دسترسی ندارند و با اطلاق «طبقه‌بندی محرمانه» به اکثر گزارش‌ها و نتایجِ سنجش‌ها و عدم دسترسی مردم و سایر نهاد‌های همسو به آنها، ماده (۱۹) قانون دسترسی آزاد به اطلاعات و نیز ماده (۷۵) قانون برنامه هفتم پیشرفت، تحقق نخواهند یافت. 

این گزارش توضیح می‌دهد که اطلاق محرمانگی به اغلب سنجش‌ها نیز موجب برچسب‌هایی نظیر؛ عدم اعتبار و روایی ابزار و روش‌های سنجش، مُهمل خوانده شدن داده‌ها و نتایج شده است. 

* جزیره‌ای بودن روند سنجش رسانه‌ها

در این گزارش بیان می‌شود که یکی از مهم‌ترین و چشم گیرترین یافته‌های این گزارش، عدم وجود حلقه اتصالی میان مراکزِ تحقیقاتی متمرکز بر امر سنجش صدا و سیما در بهره‌وری از امکانات و نتایجِ تحقیقات یکدیگر است؛ اینکه جزایر پراکنده غنی از امکانات، مشغول سنجش‌ها هستند؛ مهم‌ترین آسیب روند فعلی سنجش رسانه‌های خدمت عمومی مورد این پژوهش، محسوب می‌شود. 

در این گزارش آمده است که علاوه بر این، به‌نظر می‌رسد «مخاطب» اگر‌چه در نظرسنجی‌های مرتبط با اثرسنجی‌ها، سنجش رضایت، افکار‌سنجی و... مورد مشارکت قرار می‌گیرد، اما اغلب از دسترسی به نتایج این سنجش‌ها در سطوح مختلف بی‌بهره است و تأثیر چندانی از کاربست نظراتش در تغییر محتوای ارائه شده در صدا و سیما اعم از آنتن، کنداکتور و... نمی‌بیند (این مخاطبان شامل مردم، پژوهشگران و متخصصان این حوزه هستند). برای این مراکز التزام و مسئولیتی برای ارائه گزارش به مردم (علی‌رغم تأکیدات قانونی) و پاسخگویی نسبت به تغییرات ناشی از یافته‌های افکارسنجی‌ها، در وظایف و ماموریت ها، تعریف نشده است. 

این گزارش بیان می‌کند که البته که چالش‌های مورد اشاره در بالا، بیش از همه برآمده از ماموریت‌ها و برنامه ها، اساسنامه و ... این مراکز است که وظیفه ارائه گزارش و یا نتایج به محققان، سایر نهاد‌ها و مخاطبان در آنها تعریف نشده و مورد غفلت قرار گرفته است و اکثر این سازمان‌ها تنها متعهد به پاسخگویی به نهاد‌ها و روسای بالادستی خود هستند و نسبت به محققان و مخاطبان وظیفه و مسئولیتی برای پاسخگویی ندارند.

نهاد یا مرکزی از میان یا فرای این مراکز و نهاد‌ها جهت تجمیع یافته‌ها، کاربست نتایج، با مامور تامین ضمانت اجرایی لازم برای تغییرات ناشی از نتایج سنجش‌ها و اعلام آن به مخاطبان و نهاد‌های همسو یا فرداستی تعریف شود. به عنوان مثال نهاد یا مرکزی متولی و مسئول بررسی تأثیر نتایج سنجش‌ها بر حسن انجام و روند فعالیت‌ها و عملکرد آتی سازمان صدا و سیما باشد

این گزارش ادامه می‌دهد که همچنین در اهداف، ماموریت‌ها و روند فعالیت‌های مراکز مورد مطالعه، اهتمام و ضمانت اجرایی لازم بر کاربستِ نتایج سنجش‌های انجام شده دیده نشد؛ اینکه مرحله مشخصی پس از سنجش‌ها متوجه و متمرکز بر اجرای پیشنهاد‌های برآمده از یافته ها، باشند و گزارش اجرای آن را به اطلاع مدیران، نخبگان، محققان و مخاطبان برسانند. 

در این گزارش مطرح شده است که با توجه به آنچه از سازوکار سنجش رسانه‌ها در نهاد‌های وابسته به صدا و سیما و مراکز مستقل همسو، از خلال مطالعات اسنادی و گفتگو‌ها در این گزارش احصا شده است؛ می‌توان با تکیه بر سرمایه انسانی، بانک داده‌ها و تجربه پژوهش‌های سال‌های متمادی، ضمن جلب مشارکت متخصصان و صاحب‌نظران دانشگاهی و پژوهشیِ مرتبط با این حوزه و حتی مخاطبان، به راهکار‌هایی برای بهبود فرایند‌های فعلی دست یافت که الزامات تحقق مرجعیت رسانه‌ای را با مطمح‌نظر داشتن اقتضائات صحیح سنجش رسانه‌های خدمت عمومی، فراهم می‌آورد.

* ضرورت تجمیع داده‌ها و تأمین ابزار لازم برای تحقیقات

این گزارش ادامه می‌دهد که مشارکت مراکز تحقیقاتی و نظارتی همراه با بازتعریف وظایف، تعهدات و نقش‌ها، مسئولیت و پاسخگویی نسبت به روند انجام سنجش‌ها و نتایج استخراج‌شده، تقویت‌کننده سنجش رسانه‌های خدمت عمومی در ایران خواهند بود و ضمن تجمیع داده‌ها و تأمین ابزار لازم برای تحقیقات با سایر مراکز یا نهاد‌های همسو می‌توانند به‌شرط برخورداری از صلاحیت لازم، از نتایج گزارش‌های طبقه‌بندی شده نیز بهره ببرند. 

این گزارش توضیح می‌دهد که با این کار علاوه بر جلوگیری از موازی‌کاری‌های پژوهشی می‌توان با استفاده از فناوری‌های نوین رسانه‌ای (نظیر ابزار تسهیل‌کننده هوش مصنوعی در تجمیع و تحلیل داده‌ها)، مانع از اتلاف هزینه‌ها شد و با هم‌افزایی‌ها، فرایند‌ها و روند‌های فعلی نظارت و ارزیابی‌ها را بهبود بخشید.

در این گزارش آمده است که ضمناً با تعریف جایگاه مخاطب در بهره‌مندی از نتایج پژوهش‌ها در قالب تأثیر نتایج سنجش‌ها در محتوای ارائه شده، براساس نظر مخاطبان، می‌توان به راهکار‌های تحقق مرجعیت رسانه‌ای دست یافت. 

* بازتعریف یا اصلاح مأموریت‌ها و اهداف برخی از این مراکز تحقیقاتی

این گزارش ادامه می‌دهد که سطح‌بندی نوع و میزان دسترسی به اطلاعات مربوط به سنجش‌ها (اعم از ابزار، روش، نمونه و...)، بازنگری در اهداف و مأموریت مراکز متولی نظارت بر صدا و سیما با تأکید بر لزوم پاسخگویی به مخاطبان و مردم، به اشتراک‌گذاری نتایج سنجش‌ها، ورود یک نهاد فراسازمانی (یا یکی از مراکز فعلی متولی سنجش‌ها) به‌منظور هم‌افزایی سنجش‌های رسانه‌ای، تعریف مسئولیت برای شورای نظارت بر صدا و سیما جهت نظارت بر کاربست نتایج سنجش‌ها در عملکرد آتی و حسن انجام آن و نیز تغییر جایگاه مخاطب از مشارکت‌کننده صرف در نظرسنجی‌ها، به عامل مؤثر بر محتوای رسانه، بدون‌شک نیازمند بازتعریف یا اصلاح مأموریت‌ها و اهداف برخی از این مراکز درونی و بیرونی صدا و سیما به‌عنوان متولی امر سنجش خواهد بود که در این طرح تنها به‌صورت مقدمه و راهکار اولیه ارائه شده است تا در طرحی جامع ناظر بر آسیب‌شناسی سنجش رسانه‌های خدمت عمومی، مفصلاً و با جزئیات به آن پرداخته شود.

در این گزارش پیشنهاد شده است که طبقه بندی محرمانگی نتایج و تعریف سطح کاربری دسترسی مردم، نخبگان، مراکز همسو و پژوهشگران با هدف سهولت دسترسی مخاطبان به نتایج گزارش‌ها بازنگری شود.

پیشنهاد دیگر مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش مبنی بر این است که سازوکار مشخص برای کاربست نتایج و یافته‌های سنجش‌ها و اعمال آن در عملکرد آتی برای افزایش اعتماد مخاطبان و مشارکت پژوهشگران با اعتماد به نتیجه‌بخش و مؤثر بودن مشارکت در سنجش‌ها و مشاهده تأثیرات آنها ایجاد شود. این امر می‌تواند با تعریف الزامات قانونی مشخص برای اعمال نتایج نظرسنجی‌ها در اجرای طرح‌ها و برنامه‌ها عملی شود.

این گزارش همچنین پیشنهاد کرده است که نهاد یا مرکزی از میان یا فرای این مراکز و نهاد‌ها جهت تجمیع یافته‌ها، کاربست نتایج، با مامور تامین ضمانت اجرایی لازم برای تغییرات ناشی از نتایج سنجش‌ها و اعلام آن به مخاطبان و نهاد‌های همسو یا فرداستی تعریف شود. به عنوان مثال نهاد یا مرکزی متولی و مسئول بررسی تأثیر نتایج سنجش‌ها بر حسن انجام و روند فعالیت‌ها و عملکرد آتی سازمان صدا و سیما باشد. 

متن کامل گزارش را اینجا بخوانید.

انتهای پیام/